Kuchnia polska, czyli jaka? Opowiada Maciej Nowicki
Szef Kuchni Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowe
Miłośnicy kuchni szukają w gastronomii czegoś więcej niż samego jedzenia. Kuchnia to nie tylko produkty oraz techniki i powstałe z ich połączenia potrawy, to także tworzona przez jedzenie opowieść: o przyrodzie, smaku, historii i o nas samych…
Co dzisiaj jest tak naprawdę kuchnią polską? Co nas wyróżnia od innych, co sprawia, że jedzenie, kuchnia, i smak stają się nasze? Podczas spotkania rady programowej naszego projektu na wyścigi wymienialiśmy dziesiątki potraw, które powszechnie za takie się uznaje oraz zastanawialiśmy się czy są one tylko i wyłącznie polskie.
Same potrawy są zresztą często bardziej regionalne niż narodowe, a dania np. z Górnego Śląska są bliższe kuchni niemieckiej lub czeskiej niż np. podlaskiej, która przypomina nam z kolei kuchnię białoruską i litewską…
Nie wskazując na jakieś konkretne dania, z których większość ma powikłaną i często międzynarodową historię, możemy jednak podać najważniejsze, wyróżniające cechy kuchni polskiej. A więc jej związek z przyrodą, w szczególności lasem, dziczyzną i runem leśnym. Wyróżnia nas zamiłowanie do kiszonek i kwaśnego smaku, nie jest to przy tym echo chwilowej globalnej mody. Nasi przodkowie przez wieki kisili co tylko się dało, a my nie możemy sobie wyobrazić kuchni polskiej bez kiszonej kapusty, kiszonych ogórków, żuru czy zakwasu żytniego…
Cenimy też posmak wędzenia i aromat dymu, którego szukamy nie tylko w kiełbasie, szynce czy półgęsku, ale także w rybach, serze czy suszonych śliwkach i smażonych na otwartym ogniu powidłach. Choć kuchni polskiej nie potrafimy zdefiniować w kilku zdaniach, to jednak na ogół dość dobrze odczuwamy, czym ona jest. Rozpoznajemy ją na poziomie emocji, tęsknot i własnej, rodzinnej pamięci smaku. Ciągle jednak dyskutujemy nad tym czym jest PRAWDZIWA kuchnia polska, czy jakaś potrawa jest NAPRAWDĘ polska. Może ta dyskusja, zainteresowanie i przywiązanie do czegoś własnego i autentycznego w kuchni są ważniejsze niż sama definicja?